Obowiązkiem każdego pracodawcy jest dbanie o stan zdrowia swoich pracowników, co przejawia się m.in. poprzez stworzenie odpowiednich warunków pracy, zagwarantowanie środków ochrony indywidualnej czy skierowanie na badania lekarskie. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się badaniom okresowym, które stanowią jeden z czterech rodzajów badań, którym pracownik może poddać się u lekarza medycyny pracy.
Badania lekarskie a prawo
Zacznijmy od sprawdzenia, jak wyglądają badania lekarskie (w tym badania okresowe) od strony prawnej. Zgodnie z art. 211 Kodeksu pracy pracownik jest zobowiązany do przestrzegania przepisów i zasad BHP. Między innymi oznacza to, że musi on poddać się badaniom wstępnym (przed podjęciem pracy), okresowym i kontrolnym. W razie rozwiązania umowy pracownik, jeśli jego stanowisko pracy narażało go na pracę w środowisku, w którym występują czynniki rakotwórcze lub pyły zwłókniające, może złożyć wniosek o badania końcowe. W takiej sytuacji pracodawca powinien skierować pracownika na badania, umawiając go na wizytę w poradni Medycyny Pracy w Tychach albo innym polskim mieście.
Jakich przepisów dotyczących badań lekarskich musi przestrzegać pracodawca? W przypadku nowego pracownika, który został zatrudniony na podstawie umowy o pracę, pracodawca nie może dopuścić go do pracy bez aktualnych badań lekarskich. Nieprzestrzeganie tego przepisu grozi karą finansową, która może wynieść od 1 tys. do 30 tys. złotych.
Kto i kiedy powinien być kierowany na badania okresowe?
Badania okresowe wykonywane są w momencie, gdy ważność poprzednio otrzymanego zaświadczenia lekarskiego wygaśnie. Tego typu badania mają na celu sprawdzenie, czy pracownik nadal jest zdolny do wykonywania obowiązków i (zgodnie z art. 229 Kodeksu pracy) podlegają mu wszyscy pracownicy. Częstotliwość badań zależy od rodzaju wykonywanej pracy, a także decyzji lekarza medycyny pracy. Najczęściej jednak badania są wykonywane co dwa, trzy albo cztery lata. Warto tutaj podkreślić, że wykonywanie badań okresowych niesie ze sobą wiele korzyści i nie mamy tu na myśli wyłącznie kwestii prawnych. To przede wszystkim szansa na wykrycie chorób, które mogą znacząco wpłynąć na stan zdrowia pracownika, a nawet (w przypadku groźnych schorzeń) mogą zagrozić jego życiu.
Czyim obowiązkiem jest skierowanie pracownika na badania okresowe? Podobnie jak w przypadku badań wstępnych to pracodawca jest zobowiązany do wystawienia skierowania pracownika na badania, gdy ważność jego badań wstępnych lub poprzednich okresowych wygasa. W przypadku sporych firm oraz korporacji tych terminów pilnują pracownicy z działu kadrowo-administracyjnego.
Po przeprowadzonym badaniu pracownik otrzymuje orzeczenie lekarskie, a w nim znajduje się informacja o tym, czy istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania do podjęcia pracy na danym stanowisku. Warto pamiętać o tym, że zarówno pracownik, jak i pracodawca mają 7 dni na odwołanie się do orzeczenia lekarza medycy pracy. Jeśli odwołanie nie zostanie pozytywnie rozpatrzone, wtedy orzeczenie będzie obowiązywało.